تربیت صحیح فرزندان اولویت اول خانواده ها باشد ...

مسأله اساسی در تربیت اسلامی، انسان و انسان شناسی است، این امر به دیدگاه خاص اسلام به انسان برمی‌گردد، چرا که از دیدگاه اسلام، انسان جانشین خدا در زمین است .

در این میان نقش حضرت فاطمه(س) به عنوان مادر امامت و پرورش یافته مکتب وحی، در بکارگیری شیوه‌های مؤثر تربیتی و هماهنگ با اسلام در تربیت فرزندان بسیار ارزنده و کارساز بوده است.

هر چند فرزندان فاطمه(س) از نظر وراثت به عنوان یکی از سه عامل مؤثر در تکوین شخصیت انسان، دارای نسبی والا و پاک بودند، اما باز هم در تربیت ایشان به عنوان یک انسان نمی‌توان نقش مربی را نادیده گرفت.

فاطمه(س) در تربیت فرزندان خود، کلیه مؤلفه‌های مؤثر در تربیت اسلامی که شامل هماهنگی با فطرت، جامعیت ارزشی و ایجاد انگیزه در فرد برای رسیدن به هدف نهایی آفرینش و انجام وظیفه انسانی، می‌باشد را بکار گرفت.

ایشان با بهره‌گیری از یک مدیریت صحیح و اصولی و استفاده از روشهای تربیتی مؤثر فرزندانی را تربیت نمود که هر یک در زمان مناسب خود توانستند رهبری جامعه مسلمین را به عهده گیرند و بهترین اقدام را در زمان خود انجام دهند و منشأ خیر و برکت برای مسلمین و جامعه اسلامی باشند.

آنچه در تربیت از دیدگاه فاطمه(س) قابل توجه است، خدا محوری و پرورش عبادی فرزندان، خودشناسی، و ارتباط انسان با اطرافیان می‌باشد.

مؤثرترین شیوه تربیتی، شیوه عملی الگوهاست. این شیوه مختص بینش یا زمان خاصی نیست. صاحب نظران مسایل آموزشی و پرورشی معتقدند: «در مسایل تربیتی بهره‌گیری از تئوری عمل به جای نظیرپردازی و تعلیمهای تجربی؛ اولاً در تصحیح و تصفیه تئوری تربیتی دخالت دارد و ثانیاً انسان را به تشخیص درست آنچه واقعاً تحت یک سلسله شرایط معین، عملی و امکان پذیر است، قادر می‌سازد.

حضرت فاطمه(س) در تربیت فرزندان خود از این روش بهره جست، تا آنجا که در مسایل عبادی، فرزندان ایشان به عبادتهای فراوان و خالصانه‌اش اشاره داشته‌اند و خود نیز الگوی عملی شیعیان گشتند.

نمونه این اثرپذیری از الگوی عملی، در شب یازدهم محرم هنگامی اتفاق افتاد که حضرت زینب(س) با حالت خستگی و ضعف، نماز شب و نافله خود را ترک نکرد.

دیدگاه فاطمه(س) درباره عبادت، وجود اخلاص در آن است. ایشان در این باره می‌فرماید: «کسی که عبادتهای خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ، برترین مصلحت را بسویش فرو خواهد فرستاد .

آنچه از اندیشه‌های فاطمه(س) در این باب، قابل توجه است خدا محوری در عبادت و تعلیم آن به فرزندان می‌باشد.

محوریت خدا درخصوص مسایل تربیتی باعث ایجاد دو نوع ارتباط بین انسان و خدا می‌شود؛ ارتباط نظری که همان معرفت خداست.

و ارتباط عملی که شامل گرایشهای عملی در قالب توکل و شکرگذاری است، می‌باشد. نتیجه معرفت الهی که در آثار تربیتی فاطمه(س) مشهود است، تخلق به اخلاق الهی، ایمان، تقوی و توکل در فرزندان فاطمه(س) است.

بی‌شک خانواده، سازنده و زمینه ساز مسایل اعتقادی و اخلاقی فرد است، لذا فاطمه(س) فرزندان خود را به لحاظ اعتقادی و اخلاقی مهیا و مجهز به بهترین اخلاقیات و معتقدات نمود و آرامش، تقوی الهی، مقاومت در برابر مشکلات و روشن بینی را برای ایشان به ارمغان آورد آنچه از آموزشهای فاطمه(س) درخصوص فرزند ایشان، قابل توجه است، عدم اثرگذاری محیط بر افکار و خصایص اخلاقی ایشان می‌باشد. هر چند محیط به عنوان عامل سوم در تکوین شخصیت انسان مؤثر است اما انسان محکوم به محیط نیست.

 این ویژگی در تربیت فاطمی قابل توجه است و می‌تواند به عنوان یک ارزش در مسایل تربیتی روز، مورد توجه قرار گیرد.

انسان دارای دو بعد روحانی و جسمانی است. درخصوص مسایل تربیتی به بعد اختصاصی انسان که همان بعد رحمانی- عقل و عاطفه- است به انضمام بعد جسمانی توجه می‌شود.

یکی از جنبه‌های تمییز انسان از سایر موجودات قدرت تعقل، تفکر و استدلال اوست. اسلام، انسان را به این امور جهت رسیدن به مراحل عالی نفسانی دعوت می‌کند تا به خودشناسی، خداشناسی و خودسازی نایل شود.

توجه و توصیه شریعت مقدس به پرورش عقل و دعوت به تعقل و اندیشه، اهمیت تربیت عقلانی را روشن می‌سازد.

فاطمه زهرا(س) نیز در تربیت فرزندان خود از این مهم به شکلی عالی بهره گرفت از جمله اقدامات فاطمه(س) در این زمینه، ماجرای برگزاری مسابقه خطاطی و ورزشی بین حسنین(ع) است.

در این ماجرا فاطمه(س) قضاوت درباره خط بهتر را به خود ایشان واگذار نمودند تا روحیه عدالت خواهی و عدالت پروری را در ایشان پرورش دهند. آثار این اقدامات در حرکتهای سازنده فرزندان ایشان دیده می‌شود.

قناعت، دعا در حق فرزند، ایجاد محبت بین پدر و فرزند از راه ارایه صفات پسندیده علی(ع)، سخاوت، صرفه جویی و نهی از مصرف گرایی از جمله آموزه‌های تربیتی فاطمه(س) است که در زندگی فرزندانش تبلور یافت.

موفق باشید ...