حکمت صد و پنجم احترام گذاشتن به مرزها و حدود احکام الهی . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : همانا خدا واجباتی را بر شما لازم شمرده آنها را تباه نکنید و حدودی برای شما معین فرموده اما از آنها تجاوز نکنید و از چیزهایی نهی فرمود حرمت آنها را نگاه دارید و نسبت به چیزهایی سکوت فرمود نه از روی فراموشی پس خود را درباره آنها به رنج و زحمت دچار نسازید . 

حکمت صد و چهارم ارزش سحر خیزی . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : ای نوف ! همانا داوود پیامبر در چنین ساعتی از شب بر می خاست و می گفت : این ساعتی است که دعای هر بنده ای به اجابت میرسد ، جز باج گیران ، جاسوسان ، شبگردان و نیروی انتظامی حکومت ستمگر ، یا نوازنده تنبور و طبل .

موفق باشید . . . 

حکمت صد و چهارم وصف زاهدان . . .

از نوف بکالی نقل شد ، که در یکی از شب ها ، امام علی (علیه السلام) را دیدم برای عبادت از بستر بر خاست ، نگاهی به ستارگان افکند ، و به من فرمود : خوابی یا بیدار؟ 

گفتم : بیدارم . امام فرمود : ای نوف ! خوشا به حال آنان که از دنیای حرام چشم پوشیدند ، و دل به آخرت بستند؛ آنان مردمی هستند که زمین را تخت ، خاک را بستر ، آب را عطر، و قرآن را پوشش زیرین و دعا را لباس رویین خود قرار دادند ، و با روش عیسی مسیح (علیه السلام) با دنیا برخورد کردند . 

موفق باشید . . . 

حکمت صد و سوم روش بر خورد با دنیا . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) پیراهن وصله داری بر تن داشت ، شخصی پرسید : چرا پیراهن وصله دار می پوشی ؟ ایشان فرمود : دل با آن فروتن و نفس رام می شود ، و مومنان از آن سرمشق می گیرند . دنیای حرام و آخرت ، دو دشمن متفاوت ، و دو راه جدای از یکدیگرند ، پس کسی که دنیا پرست باشد و به آن عشق ورزد ، به آخرت کینه ورزد و با آن دشمنی خواهد کرد . و آن دو همانند شرق و غرب از هم دورند ، و رونده به سوی آن دو، هرگاه به یکی نزدیک شود از دیگری دور می گردد ، و آن دو همواره به یکدیگر زیان رسانند . 

موفق باشید . . . 

حکمت صد و دوم آینده و مسخ ارزش ها . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : روزگاری بر مردم خواهد آمد که محترم نشمارند جز سخن چین را و خوششان نیاید جز از بدکار هرزه و ناتوان نگردد جز عادل . در آن روزگار کمک به نیازمندان خسارت و پیوند با خویشاوندان منت گذاری و عبادت نوعی برتری طلبی بر مردم است ، در آن زمان حکومت با مشورت زنان و فرماندهی خردسالان و تدبیر خواجگان اداره می گردد . 

موفق باشید . . . 

حکمت صد و یکم روش برآوردن نیازهای مردم . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : برآوردن نیازهای مردم پایدار نیست مگر به سه چیز : کوچک شمردن آن تا خود بزرگ نماید ، پنهان داشتن آن تا خود آشکار شود ، و شتاب در بر آوردن آن ، تا گوارا باشد .

موفق باشید . . . 

حکمت صدم روش مناجات کردن . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) آنگاه که گروهی او را ستایش کردند ، فرمودند : بار خدایا تو مرا از خودم بهتر می شناسی ، و من خودم را بیشتر از آنان می شناسم ؛ خدایا مرا از آنچه اینان می پندارند ، نیکوتر قرار ده ، و آنچه را که نمی دانند بیامرز . 

موفق باشید . . . 

حکمت نود و نهم تفسیر انا لله و انا الیه راجعون . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) شنید که شخصی گفت : انا لله و انا الیه راجعون ، ایشان فرمودند : این سخن ما که می گوییم : ما همه از آن خداییم ، اقراری است به بندگی او و اینکه می گوییم : باز گشت ما به سوی او است اعترافی است به نابودی خویش . 

موفق باشید . . . 

حکمت نود و هشتم ضرورت عمل کردن به روایات . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : چون روایتی را شنیدید آن را بفهمید عمل کنید، نه بشنوید و نقل کنید زیرا راویان علم فراوان، و عمل کنندگان به آن اندکند . 

موفق باشید . . . 

حکمت نود و هفتم ارزش یقین . . .

صدای مردی از اهالی حروراء را شنید که نماز شب می خواند و قرآن تلاوت می کرد ، امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : خوابیدن همراه با یقین ، برتر از نماز گزاردن با شک و تردید است . 

توضیح : حروراء دهکده ای نزدیک کوفه است که گروه منحرف خوارج آنجا را برای پیکار با امام علی (علیه السلام) انتخاب کرده بودند . 

موفق باشید . . . 

حکمت نود و ششم ارزش علم و بندگی . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : نزدیک ترین مردم به پیامبران ، داناترین آنان است به آنچه آورده اند .

سپس این آیه را تلاوت کرد : همانا نزدیک ترین مردم به ابراهیم آنانند که پیرو او گردیدند و مومنانی که به این پیامبر خاتم پیوستند . 

سپس فرمود : دوست محمد کسی است که خدا را اطاعت کند هرچند پیوند خویشاوندی او دور باشد ، و دشمن محمد کسی است که خدا را نافرمانی کند هرچند خویشاوند نزدیک او باشد . 

موفق باشید . . .  

حکمت نود و پنجم تقوی و ارزش اعمال . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : هیچ کاری با تقوا اندک نیست و چگونه اندک است آنچه که پذیرفته شود ؟ .

موفق باشید . . . 

حکمت نود و چهارم شناخت نیکی ها و خوبی ها. . .

از امیرالمومنین (علیه السلام) پرسیدند : خیر چیست ؟ ایشان فرمودند : خوبی آن نیست که مال و فرزندت بسیار شود ، بلکه خیر آن است که دانش تو فراوان و بردباری تو بزرگ و گران مقدار باشد ، و در پرستش پروردگار در میان مردم سرفراز باشی  ، پس اگر کار نیکی انجام دهی شکر خدا به جا آوری و اگر بد کرداری از خدا آمرزش خواهی . در دنیا جز برای دو کس خیر نیست ؛ یکی گناهکاری که با توبه جبران کند و دیگر نیکوکاری که در کارهای نیکو شتاب ورزد . 

موفق باشید . . . 

حکمت نود و سوم فلسفه آزمایش ها . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : فردی از شما نگوید : خدایا از فتنه به تو پناه میبرم ، زیرا کسی نیست که در فتنه ای نباشد ، لکن آن که می خواهد به خدا پناه برد ، از آزمایش های گمراه کننده پناه ببرد ؛ همانا خدای سبحان می فرماید : بدانید که اموال و فرزندان شما فتنه شمایند . 

معنی این آن است که خدا انسان ها را با اموال و فرزندانشان می آزماید ، تا آن کس که از روزی خود ناخشنود و آن که خشنود است شناخته شوند گرچه خداوند به احوالشان از خودشان آگاه تر است تا کرداری که استحقاق پاداش یا کیفر دارد آشکار نماید ، چه آن که بعضی مردم فرزند پسر را دوست دارند و فرزند دختر را نمی پسندند و بعضی دیگر فراوانی اموال را دوست دارند و از کاهش سرمایه نگرانند . 

موفق باشید . . . 

حکمت نود و دوم والاترین دانش . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : بی ارزش ترین دانش دانشی است که بر سر زبان است و برترین علم علمی است که در اعضا و جوارح آشکار است .

موفق باشید . . . 

حکمت نود و یکم راه درمان روان . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : همانا این دل ها همانند بدن ها افسرده میشوند ، پس برای شادابی دل ها سخنان زیبای حکمت آمیز را بجویید .

موفق باشید . . . 

حکمت نود شناخت عالم آگاه . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : فقیه کامل کسی است که مردم را از آمرزش خدا مایوس، و از نامهربانی او    نومید نکند ، و از عذاب ناگهانی خدا ایمن نسازد.

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و نهم راه اصلاح دنیا و آخرت . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : کسی که میان خود و خدا را اصلاح کند خداوند میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد و کسی که امور آخرت را اصلاح کند خدا امور دنیای او را اصلاح خواهد کرد و کسی که از درون جان واعظی دارد خدا را بر او حافظی است . 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و هشتم دو عامل ایمنی مسلمین . . .

امام باقر از حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) نقل فرمود: دو چیز در زمین مایه از عذاب خدا بود : یکی از آن دو برداشته شد ، پس دیگری را در یابید و بدان چنگ زنید ، اما امانی که برداشته شد رسول خدا بود ، و امان باقیمانده ، استغفار کردن است ، که خدای بزرگ به رسول خدا فرمود : (( خدا آنان را عذاب نمی کند در حالی که تو در میان آنانی و عذابشان نمی کند تا آن هنگام که استغفارمی کنند )). 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و هفتم ارزش استغفار . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : در شگفتم از کسی که می تواند استغفار کند و ناامید است .

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و ششم برتری تجربه پیران از قدرتمندی جوانان . . .

 امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند: اندیشه پیر در نزد من از تلاش جوان خوشایند تر است . (و نقل شده که تجربه پیران از آمادگی رزمی جوانان برتر است .) 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و پنجم پرهیز از ادعاهای علمی . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : کسی که از گفتن ((نمی دانم)) روی گردان است ، به هلاکت و نابودی می رسد . 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و چهار مردم پس از جنگ ها . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : باقیماندگان شمشیر و جنگ شمار ه شان با دوام تر ، و فرزندانشان بیشتر است . 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و سوم روش برخورد با چاپلوسان . . .

امیرالمومنین به شخصی که در ستایش امام افراط کرد و آنچه در دل داشت نگفت ، فرمود : من کمتر از آنم که بر زبان آوردی و برتر از آنم که در دل داری . 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و سه ارزش های والای انسانی . . .

شما را به پنج چیز سفارش می کنم که اگر برای آنها شتران را پر شتاب برانید و رنج سفر را تحمل کنید سزاوار است : کسی از شما جز به پروردگار خود امیدوار نباشد و جز از گناه خود نترسد و اگر از یکی سوال کردند و نمی داند شرم نکند و بگوید نمی دانم و کسی در آموختن آنچه نمی داند شرم نکند و بر شما باد به شکیبایی، که شکیبایی ایمان را چون سر است بر بدن و ایمان بدون شکیبایی چونان بدن بی سر ، ارزشی ندارد . 

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد و یک میزان ارزش انسان ها . . .

امیرالمومنین( علیه السلام) فرموده اند : ارزش هرکس به مقدار دانایی و تخصص اوست . 

(توضیح : این از کلماتی است که قیمتی برای آن تصور نمی شود و هیچ حکمتی هم سنگ آن نبوده و هیچ سخنی ، والایی آن را ندارد .)

موفق باشید . . . 

حکمت هشتاد مومن و ارزش حکمت . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : حکمت گمشده مومن است ، حکمت را فراگیر، هرچند از منافقان باشد . 

موفق باشید . . .

حکمت هفتاد و نهم ارزش حکمت و بی لیاقتی منافق . . .

امیرالمومنین( علیه السلام) فرموده اند : حکمت را هر کجا که باشد ، فراگیر ، گاهی حکمت در سینه منافق است و بی تابی کند تا بیرون آمده و با همدمانش در سینه مومن آرام گیرد . 

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد و هشتم شناخت جایگاه جبر و اختیار . . .

و در جواب مردی شامی فرمود : (مرد شامی پرسید : آیا رفتن ما به شام ، به قضا و قدر الهی است ؟ امام علی (علیه السلام) با کلماتی طولانی پاسخ او را داد که برخی را از آن را بر گزیدیم ؛ ) وای بر تو ! شاید قضاء لازم و قدر حتمی الهی را گمان کرده ای ؟ اگر چنین بود ، پاداش و کیفر ، بشارت و تهدید الهی ، بیهوده بود ! خداوند سبحان ! بندگان خود را فرمان داد در حالی که اختیار دارند ، و نهی فرمود تا بترسند ، احکام آسانی را واجب کرد، و چیز دشواری را تکلیف نفرمود، و پاداش اعمال اندک را فراوان قرار داد ، با نافرمانی بندگان مغلوب نخواهد شد ، و با اکراه و اجبار اطاعت نمی شود ، و پیامبران را به شوخی نفرستاد ، و فرو فرستادن کتب آسمانی برای بندگان بیهوده نبود ، و آسمان و زمین و آنچه را در میانشان است بی هدف نیافرید . 

این پندار کسانی است که کافر شدند و وای از آتشی که بر کافران است .

موفق باشید . . .  

حکمت هفتاد و هفتم دنیا شناسی . . .

ضراربن ضمره ضیایی از یاران امام به شام رفت بر معاویه وارد شد . معاویه از او خواست از حالات امام بگوید ، گفت : علی را در حالی دیدم که شب ، پرده های خود را افکنده بود و او در محراب ایستاده بود محاسن را به دست گرفته چون مار گزیده به خود می پیچید و محزون می گریست و می گفت : ای دنیای حرام! از من دور شو ، آیا برای من خود نمایی می کنی ؟ یا شیفته من شده ای تا روزی در دل من جای گیری ؟ هرگز مباد ! غیر من را بفریب ، که مرا در تو هیچ نیازی نیست ، تو را سه طلاقه کرده ام تا بازگشتی نباشد ، دوران زندگانی تو کوتاه ، ارزش تو اندک ، و آرزوی تو پست است ، آه از توشه اندک ، و درازی راه ، و دوری منزل ، و عظمت روز قیامت .

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد و ششم روش تحلیل رویداد ها . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : حوادث اگر همانند یکدیگر بودند ، آخرین را با آغازین مقایسه و ارزیابی می کنند . 

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد و پنجم توجه به فنا پذیری دنیا . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : هرچیز که شمردنی است پایان می پذیرد، و هرچه را که انتظار می کشیدی ، خواهد رسید . 

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد و چهارم ضرورت یاد مرگ . . .

امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده اند : انسان با نفسی که می کشد، قدمی به سوی مرگ میرود .

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد و سوم ضرورت خود سازی رهبران و مدیران . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : کسی که خود را رهبر مردم قرار داد باید پیش از آنکه به تعلیم دیگران پردازد خود را بسازد ، و پیش از آن که به گفتار تربیت کند با کردار تعلیم دهد ، زیرا آن کس که خود را تعلیم دهد و ادب کند سزاوارتر به تعظیم است از آن که دیگری را تعلیم دهد و ادب بیاموزد . 

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد و یکم نشان کمال عقل . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : چون عقل کامل گردد سخن اندک شود .

موفق باشید . . . 

حکمت هفتاد روانشناسی جاهل . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : نادان را یا تندرو یا کندرو می بینی .

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و نهم حفظ روح امیدواری . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : اگر به آنچه که می خواستی نرسیدی ، از آنچه هستی نگران نباش .

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و هشتم ره آورد عفت و شکرگذاری . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : عفت ورزیدن زینت فقر و شکرگذاری زینت بی نیازی است .

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و هفتم ارزش ایثار اقتصادی . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : از بخشش اندک شرم مدار که محروم کردن از آن کمتر است . 

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و ششم روش خواستن . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : از دست دادن حاجت ، بهتر از درخواست کردن از نااهل است . 

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و پنجم ترک دوستان و تنهایی . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : از دست دادن دوستان ، غربت است . 

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و چهارم غفلت دنیا پرستان . . .

 امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : اهل دنیا سوارانی در خواب مانده اند که آنان را می رانند .

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و سوم ارزش شفاعت . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : شفاعت کننده چونان بال و پر درخواست کننده است . 

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و دوم روش پاسخ دادن به ستایش ها و نیکی ها . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : چون تو را ستودند ، بهتر از آنان ستایش کن ، و چون به تو احسان کردند ، بیشتر از آن ببخش . به هر حال پاداش بیشتر ، از آن آغاز کننده است . 

موفق باشید . . . 

حکمت شصت و یکم شیرینی آزار زن . . .

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرموده اند : نیش زن شیرین است . 

1-مضمون پیام فوق اخلاقی است ، لطفا کمی تامل کنید .

موفق باشید . . . 

حکمت شصتم ضرورت کنترل زبان . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : زبان تربیت نشده ، درنده ای است که اگر رهایش کنی می گزد . 

موفق باشید . . . 

حکمت پنجاه و نهم ارزش تذکر دادن اشتباهات . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : آن که تو را هشدار داد، چون کسی است که مژده داد .

موفق باشید . . . 

حکمت پنجاه و هشتم توانگری و شهوت ها . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : ثروت ، ریشه ی شهوت هاست . 

موفق باشید . . . 

حکمت پنجاه و هفتم ارزش قناعت و خود کفایی . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : قناعت، ثروتی است پایان ناپذیر . 

موفق باشید . . . 

حکمت پنجاه و ششم تهیدستی و تنهایی . . .

امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده اند : ثروتمندی در غربت، چون در وطن بودن ،و تهیدستی در وطن ، غربت است . 

موفق باشید . . .