معانی ذکر به وصف اسلام ...

در مفردات آمده است «ذکر یعنی یاد کردن، خواه با زبان باشد یا با قلب یا هر دو; خواه بعد از نسیان باشد یا از ادامه ذکر»

البته گاهی کلمه ذکر در مقابل غفلت نیز قرار می گیرد، مانند آیه «ولا تطع من اغفلنا قلبه عن ذکرنا» از کسی که ما دلش را از یاد خدا غافل کرده ایم، اطاعت مکن (کهف/28) غفلت عبارت است از بی خبری از علم به علم; یعنی اینکه ندانم که می دانم.

پس ذکر در مقابل غفلت، عبارت است از اینکه بدانم که می دانم، گاهی هم می شود که ذکر در مقابل نسیان استعمال می شود و نسیان عبارت است از این که صورت علم به کلی از خزانه ذهن زایل شده باشد، لذا ذکر بر خلاف نسیان، عبارت است از اینکه آن صورت همچنان در ذهن باقی باشد و ذکر در آیه «واذکر ربک اذا نسیت » به همین معنا آمده استپ

بنابراین، در چنین استعمالی، ذکر مانند نسیان معنایی است دارای آثار و خواصی که آن آثار بر وجود ذکر مترتب می شود و به همین جهت کلمه ذکر مانند نسیان در مواردی که خودش نیست، ولی آثارش هست استعمال می شود. 

موفق باشید ...