صحابه صالح پیامبر به وصف امیرالمومنین ...

شما را درباره اصحاب پیامبر سفارش مى کنم. - البته آن گروه از اصحاب که بدعت در دین نگذاردند- نوآورى و دگراندیشى نکردند- و آن گروه که بدعت گذاران را پناه نداده، پشتیبانى نکردند. 

رسول خدا درباره صحابه- صالح- خویش سفارش کرد، و بدعت گذاران از اصحاب- و دیگر بدعت گذاران را- و نیز پشتیبانان و پناه دهندگان به صحابه، مسلمانان نخستینى بودند که در شرایطى سخت و دشوار، به پیامبر ایمان آوردند و در راه اعتلاى توحید و اسلام متحمل دشواریهاى فراوان گشتند، شکنجه شدند، آزار دیدند، هجرت کردند، از مال و جان خویش مایه گذاشتند، جنگیدند، کشتند، کشته شدند و خلاصه از هیچ تلاشى در دفاع از اسلام و گسترش آیین خدا دریغ نورزیدند. خداوند هم به پاس آن همه کوشش و فداکارى، ایشان را در قرآن، به خوبى ستود

 چنانکه درباره ى مهاجران فرمود: الذین اخرجوا من دیارهم و اموالهم یبتغون فضلا من الله و رضوانا و ینصرون الله و رسوله اولئک هم الصادقون [ حشر/ 8. ] مهاجرین کسانى هستند که از خانه و کاشانه خویش رانده شدند و دارایى شان به یغما رفت. لطف و خشنودى خدا را طلب مى کنند و خدا و رسولش را یارى مى نمایند. آنان به راستى- در ایمان و هجرت- راستگویند.

و درباره ى انصار فرمود: و الذین تبووا الدار و الایمان من قبلهم یحبون من هاجر الیهم و لایجدون فى صدورهم حاجه مما اوتوا و یوثرون على انفسهم و لو کان بهم خصاصه و من یوق شح نفسه فاولئک هم المفلحون [ حشر/ 9. ] و کسانى که پیش از آمدن مهاجرین ساکن مدینه بودند و ایمان آورده بودند، آنان را دوست مى دارند و در درون، نسبت به غنایمى که پیامبر به مهاجرین فقیر داده است، هیچ احساس نیاز و ناراحتى نمى کنند، و با آنکه خود نادار و نیازمندند، ایشان را بر خود مقدم مى دارند، و البته هرکس خویشتن را در فرومایگى حفظ کند، سعادتمند است.

و نیز در اوصاف یاران و همراهان حضرت رسول اکرم مى خوانیم: محمد رسول الله و الذین معه اشداء على الکفار رحماء بینهم تریهم رکعا سجدا یبتغون فضلا من الله و رضوانا سیماهم فى وجوههم من اثر السجود [ فتح/ 29. ] محمد صلى الله علیه و آله و سلم رسول خدا ست. و کسانى که با اویند نسبت به کافران بسى سخت گیر و با یکدیگر بسیار مهربانند. ایشان را مى بینى که بسیار رکوع و سجود مى کنند- نماز مى خوانند- در حالى که لطف و رضوان خدا را طلب مى کنند.

همین ویژگى را حضرت امیرالمومنین- البته با شرح بیشتر- درباره ى اصحاب پیامبر، بیان مى دارد. [ بحارالانوار ج 22 ص 306 باب فضل المهاجرین و الانصار. ] همچنان که ملاحظه شد، تمامى ستایشها و سفارشها درباره اصحابى است که ویژگیهاى آنان را برشمردیم، اما از سوى دیگر قرآن مى فرماید: احسب الناس ان یترکوا ان یقولوا آمنا و هم لا یفتنون [ عنکبوت/ 2. ] مردم گمان مى کنند همین که گفتند ایمان آوردیم، به حال خود رها مى شوند و به فتنه نمى افتند؟

آرى فتنه اى عظیم پس از رحلت رسول خدا برخاست و گروهى از همان اصحاب- یا منافقینى که در لباس اصحاب بودند- لغزیدند، چنانکه قرآن پیش بینى کرده بود: و ما محمد الا رسول قد خلت من قبله الرسل افان مات او قتل انقلبتم على اعقابکم و من ینقلب على عقبیه فلن یضر الله شیئا [ آل عمران/ 144. ] محمد رسولى است که پیش از او نیز رسولانى آمده و رفته بودند. آیا اگر بمیرد و یا کشته شود شما به دوران جاهلیت بازمى گردید؟ و البته اگر کسى چنین کند هرگز به خدا زیانى نمى زند.

پدیده بسیار اسف انگیزى که در امت اسلام پس از رحلت پیامبر رخ داد از آن حکایت مى کند که پیا مبر، پیشتر پیش بینى وقوع آن حادثه ى تلخ را کرده بود، زیرا که در سفارش نسبت به صحابه و یاران خویش، گروهى از آنان را که پدیده بدعت و نوآورى و دگراندیشى در دین را به وجود آوردند، نفرین مى کند و حتى کسانى را که بدعت گذاران را پناه مى دهند و پشتیبانى مى کنند مشمول این لعن و نفرین مى سازد.

این حقیقت تلخ و وحشتناک در روایتى که اسماعیل بخارى محدث بسیار معروف و مهم اهل سنت در مهم ترین کتاب حدیث، نقل مى کند، آمده است: ابن عباس مى گوید: پیامبر در جمع ما مسلمانان به خطبه ایستاد و فرمود: روز قیامت شما با پاى برهنه و بدن عریان محشور مى شوید. همانگونه که در ابتداى آفرینش خداوند ما را آفریده بود ما را به همان حال برمى گرداند. اولین کسى که در روز قیامت پوشانده مى شود حضرت ابراهیم است.

در آن روز مردانى را از امت من به صحراى محشر مى آورند و آنان را در صف دوزخیان قرار مى دهند. من با ناراحتى به پیشگاه ربوبى عرض مى کنم: پروردگارا! این بیچارگان اصحاب منند. به آنان رحم کن ... خداوند در پى درخواست من مى فرماید: تو نمى دانى پس از تو چه بدعتها در دین نهادند. من نیز همان سخنى را که بنده صالح خدا، حضرت عیسى در روز قیامت مى گوید، مى گویم: کنت علیهم شهیدا ما دمت فیهم فلما توفیتنى کنت انت الرقیب علیهم و انت على کل شى ء شهید ان تعذبهم فانهم عبادک و ان تغفر لهم فانک انت العزیز الحکیم [ مائده/ 117 و 118. داستان حضرت عیسى و اینکه عده اى از مسیحیان او و مادرش را خدا انگاشتند. ] پروردگارا! من تا زمانى که در میان آنها بودم گواه ایشان بودم. آنگاه که مرا بردى تو خود رقیب و نگاهبانشان بودى.و تو بر همه چیز شاهد و گواهى. اگر عذابشان کنى بندگان تواند و اگر آنها را بیامرزى به راستى که تو فرازمند و حکیمى.

آنگاه گفته مى شود: آنان بلافاصله پس از تو از دین برگشتند و مرتد شدند. [ صحیح بخارى به شرح کرمانى، کتاب الرقاق، حدیث 6139، مضمون مذکور در جاهاى دیگرى نیز از همین کتاب آمده است: کتاب الرقاق حدیث 6189، حدیث 6190 و حدیث 6193،6192،6191، گفتنى است که راویان این احادیث افراد مختلف مى باشند. ]

موفق باشید ...