در حال حاضر اغلب مردم از مضرات و آثار مخرب سیگار بر سیستم تنفسی و قلب و عروق آگاه هستند. با این حال مصرف انواع دخانیات اثرات مخربی برای دهان و دندان دارد که اغلب پیش از دیگر عوارض بروز می کنند و می تواند مشکلاتی را برای فرد مصرف کننده و اطرافیان وی ایجاد کند ومردم اطلاعات چندانی از آنها ندارند یا نسبت به آنها کم توجه هستند.
افزایش پوسیدگی دندان ها: به دنبال مصرف سیگار میزان ترشح بزاق کاهش می یابد. از آنجا که بزاق نقش کلیدی در شستشوی دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی دارد با کاهش ترشح آن ریسک پوسیدگی در دهان فرد افزایش می یابد. این مساله در مورد اطرافیان فرد مصرف کننده نیز صدق می کند و بخصوص می تواند باعث افزایش پوسیدگی دندان های کودکان شود.
بوی بد دهان: با کاهش ترشح بزاق میکرب های بی هوازی در دهان تکثیر شده و باعث ایجاد بوی ناخوشایند ناشی از فساد مواد غذایی در دهان می شوند. برای جلوگیری از این عوارض علاوه بر کاهش مصرف سیگار، توصیه می شود که فرد دهان خود را به طور مرتب با آب یا آب نمک رقیق شستشو دهد. چندین بار در روز مسواک بزند و از آدامس های بدون شکر استفاده کند. این آدامس ها ترشح بزاق را افزایش داده و می توانند تا حدی از این عوارض بکاهند.
زرد شدن دندان ها: مصرف انواع دخانیات باعث نفوذ مواد حاصل از سوختن تنباکو به ساختار مینای دندان شده و رنگ دندان را تغییر می دهد. استفاده از پودرهای سفیدکننده دندان توصیه نمی شود، زیرا این پودر ها حاوی مواد ساینده شدید هستند و در حقیقت با برداشتن سطح دندان آن را سفید می کنند.
بهتر است به طور مرتب از خمیردندان های استاندارد سفیدکننده استفاده شود یا برای سفید کردن دندان ها به دندانپزشک مراجعه شود.در این مورد بهتر است به جای سفید کردن دندان در یک جلسه در مطب از روش سفید کردن دندان در خانه استفاده شود که با کمک دندانپزشک و همکاری بیمار طی چند هفته انجام می شود.
در این روش دندانپزشک حاملی پلاستیکی برای دندان های فرد می سازد و بیمار ژل سفیدکننده را توسط حامل پلاستیکی روی دندان ها قرار می دهد. هرچند این روش ممکن است چند هفته طول بکشد اما اغلب نتیجه آن ماندگارتر است.
افزایش سرطان دهان: مخاط دهان انسان تحمل تماس طولانی مدت با دود سیگار را ندارد. مصرف سیگار احتمال مبتلاشدن به انواع سرطان دهان را بشدت افزایش می دهد که اغلب این نوع سرطان ها از نوع بدخیم هستند. کاهش مصرف سیگار تنها راه پیشگیری از این مساله است .
باورهای نادرست نسبت به ترک سیگار در سالمندی ...
سیگار عامل خطر بسیاری از بیماری های مزمن شناخته شده و سال هاست در این باره اطلاع رسانی می شود.
اما اطلاع رسانی مستمر و به موقع می تواند سیگاری ها را به فکر وادارد که در زمینه مصرف سیگارتجدیدنظر کنند و از طرفی افراد غیرسیگاری را نسبت به مضرات فراوان آن حساس تر کند.
در این مطلب به موضوع مصرف سیگار در بین سالمندان، به عنوان گروه آسیب پذیر که خطرات سیگار برای آنان بسیار شدیدتر است،می پردازیم.
یکی از باورهای نادرستی که در ذهن بسیاری از مردم وجود دارد، این است که قطع سیگار در دوران سالمندی احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می دهد.
این موضوع در واقع تبلیغاتی است که شرکت های چند ملیتی تولیدکننده سیگار انجام می دهند تا مشتریان خود را از دست ندهند.
این در حالی است که ترک سیگار باعث ابتلا به انواع بیماری ها در دوران سالمندی نمی شود بلکه ادامه استعمال سیگار است که آنان را در معرض ابتلا به انواع بیماری ها قرار می دهد.
در واقع افراد بر اثر کهولت سن دچار بیماری های زمینه ای می شوند و مصرف سیگار و قلیان احتمال ابتلای آنان را به این بیماری ها تشدید می کند.
به گونه ای که فرد در معرض ابتلا به ۵۰ نوع سرطان قرار می گیرد ولی ترک استعمال آن تاثیری در افزایش احتمال ابتلا به بیماری ها ندارد.
این ترفند بسیار قدیمی است که تبدیل به یک باور نادرست در جامعه شده است.
سابقه این باور هم به زمانی بر می گردد که مصرف تریاک به صورت مزمن در سالمندان رواج داشت و به آن ها گفته شد که اگر مصرف تریاک را قطع کنند، دچار مشکل می شوند.همین موضوع به مصرف سیگار هم ربط داده شده است و در مواردی گفته می شود اگر سالمندی سیگار را قطع کند، احتمال فوتش زیاد است در صورتی که این باور از اساس نادرست است.
شواهد علمی نشان می دهد که پس از قطع مصرف سیگار علایمی برای فرد سالمند و میانسال به وجود آید که مختصر و زودگذر و سبک است و حتی قطع یک باره سیگار هم هیچ مشکلی برای افراد به وجود نمی آورد.
افرادی که پس از ترک سیگار دچار مشکل می شوند به درمان های ساده و مختصر نیاز پیدا می کنند و لازم است تحت درمان و حتی مشاوره قرار بگیرند.
بار دیگر تاکید می کنیم که طبق شواهد علمی با قطع مصرف سیگار هیچ نوع بیماری یا مرگ و میر که ناشی از آن باشد چه در سالمندی چه در میانسالی گزارش نشده است و تایید نمی شود.
هم چنین معدنی درباره ضرورت اطلاع رسانی درباره تبعات مصرف سیگار در دوران سالمندی و ضرورت لزوم ترک آن می گوید: مضرات سیگار در دوران سالمندی تشدید می شود و با ترک آن احتمال بروز بیماری ها کاهش می یابد؛ این در حالی است که بسیاری از سالمندان تصور می کنند ترک سیگار برای سلامت آن ها فایده ای ندارد.
در حالی که باید دانست ۲۰ دقیقه بعد از کشیدن سیگار مقدار زیادی نیکوتین از مغز خارج می شود و فشار خون و ضربان قلب به حالت طبیعی بر می گردد.
۸ ساعت پس از استعمال آخرین نخ سیگار هم سطح مونواکسید کربن در خون به حد طبیعی می رسد، ۲۴ ساعت پس از مصرف آخرین نخ سیگار خطر حمله قلبی کاهش پیدا می کند. ۲ روز بعد فرد قدرت چشایی و بویایی خود را باز می یابد. دو هفته بعد ریه ها عملکرد بهتری پیدا می کنند و گردش خون مطلوب تر و رنگ پوست شفاف تر و روشن تر می شود.
سالمندان باید بدانند که استعمال سیگار و قلیان تاثیرات مخرب دو چندانی بر سلامت آنان می گذارد. زیرا با استعمال این مواد مونواکسیدکربن به طور مستقیم وارد ریه آنان می شود و این افراد بیش از پیش مستعد ابتلا به بیماری های قلبی، ریوی، لثه، دندان و پوست می شوند. به عبارت دیگر دخانیات اندام های داخلی سالمندان از فرق سر تا نوک پا را درگیر می کند.
سیگار کشیدن در پیشرفت سرطان لوزالمعده، دهانه رحم، کلیه و معده و برخی از انواع سرطان خون موثر است.
افرادی که در محیط زندگی خود در معرض دود سیگار هستند نیکوتین و سایر مواد شیمیایی و سمی موجود در دود سیگار را مانند فرد سیگاری جذب می کنند و در معرض خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با سیگار هستند.
بنابراین استعمال سیگار و قرار گرفتن در معرض دود سیگار تقریبا با آسیب تمام اعضای بدن همراه بوده و با 15 نوع سرطان مختلف مرتبط است.
وجود توده غیر طبیعی در هر قسمت از بدن، کاهش وزن بدون دلیل مشخص، خونریزی یا ترشح غیر عادی از هر منفذی از بدن مانند خون در ادرار، مدفوع یا خونریزی رحمی در زنان، زخمی که بهبود نمی یابد، خال جدید یا تغییر شکل خال قدیمی، تغییر در اجابت مزاج یا دفع ادرار، خشونت صدا یا سرفه های طولانی، گیر کردن غذا در گلو از علائم هشدار دهنده سرطان هستند و در صورت مشاهده این علائم در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه شود.
زمینه های ژنتیکی و سابقه خانوادگی، افزایش سن، سیگار، نور خورشید، اشعه رادیو اکتیو، مواد شیمیایی خاص مانند موادی که در رنگرزی، نقاشی و ساختمان سازی استفاده می شود، تغذیه نامناسب، کم تحرکی و چاقی، برخی از ویروس ها و باکتری ها مانند هلیکوباکترپیلوری، ویروس های هپاتیت B وC و HIV و مصرف داروهای هورمونی جایگزین که پس از یائسگی استفاده می شود از عوامل خطرساز سرطان ها هستند.
سالانه بیش از 70 هزار مورد جدید سرطان در کشور اتفاق می افتد که بیش از 30 هزار نفر در اثر سرطان جان خود را از دست می دهند.
همچنین از طرفی با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی انتظار می رود موارد بروز سرطان در یک دهه آینده به شدت افزایش یابد.
سرطان پوست شایع ترین سرطان در کل جمعیت است و این سرطان ارتباط ثابت شده ای با میزان تابش اشعه خورشید به بدن دارد.
مردم باید از تماس زیاد با نور خورشید پرهیز کنند و به هنگام مواجهه با نور آفتاب از کلاه و لباس های دارای پوشش کامل، عینک آفتابی و کرم های ضد آفتاب با فاکتور محافظتی 15 و بیشتر استفاده کنند.
ورزش منظم در کاهش خطر سرطان پستان، کولون، رحم و پروستات موثر است بنابراین برای بزرگسالان حداقل 45 تا 60 دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در پنج روز یا بیشتر در هفته توصیه می شود و برای کودکان و نوجوانان حداقل60 دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید برای پنج روز در هفته توصیه می شود.
افزایش مصرف روزانه سبزی ها و میوه ها، کاهش مصرف گوشت قرمز به کمتر از 80 گرم، جایگزین کردن ماهی، مرغ و حبوبات به جای مصرف گوشت گاو و گوسفند، پرهیز از مصرف چربی ها به ویژه چربی های حیوانی از عوامل موثر در افزایش سلامتی و پیشگیری از ابتلا به سرطان ها است.
باید از سرخ کردن، سوزاندن و پخت زیاد مواد غذایی پرهیز و از حرارت های ملایم مانند بخارپز استفاده کرد. همچنین از مصرف مشروبات الکلی و مصرف مواد غذایی آماده مانند سوسیس و کالباس و مصرف مواد غذایی کپک زده، شور خودداری شود.
مصرف غذاهای صنعتی و فرآوری شده مانند کنسرو را باید کاهش و استفاده از غلات کامل (سبوس دار) را افزایش داد.
برخی از عوامل سرطان زای شناخته شده آفلاتوکسین، آزبستوز، گاز خردل، تالک، آرسنیک و ترکیبات نیکل هستند بنابراین اگر کسی از نظر شغلی با مواد شیمیایی، مواد پرتوزا و عوامل سرطان زاسروکار دارد با رعایت دستورهای بهداشتی خود را به وسایل ایمنی مانند ماسک و دستکش مجهز کند .
حوادث مربوط به سیگار ...
ته سیگار روشن یک واحد مسکونی را به آتش کشید.
در محل شعله و دود زیادی مشاهده می شد که از طبقه دوم یک واحد مسکونی دو طبقه به خیابان زبانه می کشید.
آتش نشانان بی درنگ پس از قطع برق و گاز ساختمان به دستگاه تنفسی مجهز شدند و شعله های آتش را که در قسمت اتاق خواب و پذیرایی در حال پیشروی بود به وسیله لوله های آبدهی خاموش کردند.
آتش نشانان توانستند با عملیات سریع خود از سرایت شعله به واحدهای دیگر جلوگیری کنند.
اینم از عاقبت سیگار کشیدن ... یا بهتر بگم دنبالش افتادن ...
در میان مشکلاتی که سیگار برای ناحیه دهان و دندان بهوجود میآورد، لثهها، عضوی هستند که بسیار تحتتأثیر تنباکو و نیکوتین موجود در سیگار قرار میگیرند و مصرف تنباکو سلامت آن را به خطر میاندازد.
هدف از نوشتن این عبارات تنها این نیست که خطرات سیگار کشیدن و استعمال انواع مختلف تنباکو بیان شود بلکه توصیهای است برای سیگاریهای حرفهای که اگر تصمیم ندارند سیگار کشیدن را کنار بگذارند، حداقل متوجه این خطر بشوند که اگر تا به حال از تأثیر مخرب سیگار روی بافتهای دهان بهویژه لثهها چیزی نشنیدهاند، با مشاهده کوچکترین علائم، لااقل پزشک خود را از آنها آگاه کنند.
سیگار به این علت که روی عروق تأثیر میگذارد و گردش خون را مختل میکند، میتواند روی لثهها که نخستین مکان برخورد با سیگار هستند، اثرات مخربی را البتهبهصورت موضعی داشته باشد. در ضمن سیگار بهصورت سیستمیک هم روی تمام بافتهای بدن اثر میگذارد.
کربنی که در دود سیگار وجود دارد، باعث تیرگی رنگ لثه میشود. علاوه بر این دهان همیشه در اثر استفاده از سیگار بوی بدی بهخود میگیرد و در بیشتر مواقع خشک است.
همچنین قابلیت شکستپذیری لایه خارجی لثه، زخمهای لثه و خونریزیهای خیلی جزئی بر اثر شکنندگی لایه خارجی لثه نیز وجود دارد. از همه مهمتر دود سیگار در اثر تغییرات فیزیولوژیک در بافت و عروق دهان وقتی در بدن گردش پیدا میکند، نیکوتینش باعث سرطان دهان بهخصوص در ناحیه فک میشود.
سرطان لثه به شکل تورم، قرمزی، غدههای برجسته روی لثه بدون درد و خونریزی و با تخریب استخوان فک و زیر لثه به صور مختلف خودش را نشان میدهد.
همچنین این بیماری منجر به تغییر بافت گونه میشود که این تغییر با تغییر رنگ و سفید شدن لثهها همراه است و یا بهصورت غده و برجستگیهای بدون حرکت خودش را نشان میدهد و به مرور زمان، اثراتش بهصورت درد آشکار خواهد شد.
سرطان لثه اگر زود تشخیص داده شود، با شیمیدرمانی و معالجات مختلف درمان میشود ولی اگر شخص تحت معاینات و روشهای تشخیصی قرار نگیرد، این بیماری کاملا غیرقابل درمان خواهد بود.
ولی در بیشتر موارد فرد با مشاهده علائم به دندانپزشک مراجعه نمیکند بلکه زمانی متوجه وجود سرطان میشود که دیگر سیر بیماری پیشرفت کرده و روشهای درمانی دیگر در این زمان بیتأثیر خواهند بود.
اثرات مخرب سیگار روی تارهای صوتی...
تأثیر زیانبار استعمال سیگار بر بسیاری از ارگانهای بدن در مطالعات متعدد نشان داده شده است، اما در زمینه تأثیر استعمال سیگار بر پارامترهای آکوستیکی صوت که بیش از ۴۰ پارامتر هستند، مطالعات همچنان ادامه دارد.
پژوهشی را با هدف بررسی و مقایسه برخی پارامترهای آکوستیکی صوت بین مردان سیگاری و غیر سیگاری انجام شده است . در این مطالعه مقطعی، ۲۰ مرد سیگاری و ۲۰ مرد غیر سیگاری از نظر برخی پارامترهای آکوستیک صوت شامل بسامد پایه، آشفتگی بسامد، آشفتگی بلندی صدا، میزان بینظمی در ارتعاش تار آواها، شاخص فاز تماس تار آواها و درصد زمانی عناصر الگوی گفتار مورد مقایسه قرار گرفتند. هر یک از این پارامترها با استفاده از نرمافزار استودیو گفتار و دستگاه الکترولارینگوگراف بهدست آمد.
یافتهها نشان داد: میانگین بسامد پایه در مردان سیگاری به طور معنیداری پایینتر از مردان غیر سیگاری بود، همچنین میانگین تغییرات آشفتگی بسامد، آشفتگی بلندی صدا و درصد بینظمی در ارتعاش تارهای صوتی در مردان سیگاری به طور معنیداری بیش از مردان غیر سیگاری بود.
میانگین درصد زمانی سکوت در سیگاریها بهطور معنیداری بالاتر از غیر سیگاریها و در مقابل درصد زمانی صداسازی در مردانی که سیگاری بودند، به طور معنیداری پایینتر بود. در سه پارامتر شاخص فاز تماس، درصد زمانی تولید خیشومی و سایش، تفاوت معناداری بین دو گروه وجود نداشت.
نتایج این مطالعه حاکی از آن است که بسامد پایه صوت یکی از آسیبپذیرترین پارامترهای آکوستیکی صوت در افراد سیگاری است. میانگین بالای تغییرات آشفتگی بسامد، آشفتگی بلندی صدا و درصد بینظمی ارتعاش تار آواها در مردان سیگاری را به احتمال قوی میتوان به تغییرات بافتی ایجاد شده در تار آواها، التهاب ایجاد شده در اثر استعمال سیگار و تأثیرات عصب شناختی نیکوتین و سایر ترکیبات شیمیایی سیگار نسبت داد.
به نظر میرسد افزایش درصد زمانی سکوت حین گفتار پیوسته مردان سیگاری مربوط به کیفیت بسته بودن نامناسب تار آواها در مرحله حرکت آنها باشد.
پس از نور آفتاب که مهمترین عامل ایجاد پیری پوست و ابتلا به سرطان پوست می باشد ، سیگار دومین عامل سرطان پوست و ایجاد چین و چروک به شمار می رود.
نیکوتین موجود در دود سیگار به دلیل انقباض عروق ، موجب می شود که اکسیژن و مواد غذایی کمتر به پوست برسد و نیز زخمها نتوانند به موقع التیام یابند.
همچنین استفاده از سیگار سبب استنشاق مقادیر زیادی مونواکسیدکربن می گردد و مونواکسیدکربن در خون عاملی است که باعث کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها می شود.
تماس مستقیم پوست در معرض سیگار از عوامل مهم در ایجاد خشکی و تحریک پوست و ایجاد چروک در پوست می باشد.
به طور کلی چهار مکانیسم عمده زیر در ایجاد چین و چروک های پوستی در اثر مصرف دخانیات نقش دارند :
1. آسیب به الیاف الاستیک و کلاژن پوست که وظیفه نرم نگاه داشتن وفعالیت ارتجاعی پوست را بر عهده دارند.
2. کاهش سطح ویتامینA در پوست که نقش محافظت در مقابل سموم شیمایی را دارد.
3. کاهش مشخص در رطوبت لایه شاخی پوست که منجر به ایجاد خشکی پوست می گردد.
4. کاهش سطح هورمون استروژن در خانم ها که منجر به حالتی شبیه یائسگی زودرس در آنان
می شود.
افراد سیگاری 50 % بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست هستند.لاغری ،رنگ پریدگی و بد قیافه شدن ، پیری زودرس و ایجاد چین و چروک در پوست به خصوص در نواحی اطراف چشم از دیگر عوامل استعمال سیگار می باشد . همچنین سیگار کشیدن سبب کاهش استروژن و در نتیجه سبب کاهش ضخامت پوست می شود.